Vaccinaties bij schapen en geiten

Geplaatst op Woensdag 25 maart 2020
Janna van Velzen

Vaccinaties bij schapen & geiten

Goede voeding en verzorging zijn belangrijk om uw schapen of geiten gezond te houden. Daarnaast kunnen verschillende vaccinaties ondersteunen in het voorkomen en beheersen van veel voorkomende ziektes. Om u een beeld te geven van de mogelijkheden, maakten onze dierenartsen een overzicht van de meest gebruikte vaccins bij schapen & geiten.

Het bloed

Het bloed is een ziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie Clostridium perfringens. Deze bacterie leeft ook bij gezonde dieren in de darm, maar veroorzaakt problemen wanneer deze overmatig snel groeit. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer er een grote hoeveelheid snelle koolhydraten in de darm terecht komen (bijvoorbeeld bij jong weidegras). De bacterie gaat dan razendsnel groeien en produceert gifstoffen, die in het bloed terecht komen. Het enige symptoom is vaak dat lammeren plotseling dood gevonden worden. Soms worden erg zieke dieren met verschijnselen van een bloedvergifiting gezien. Met name lammeren en geiten zijn erg gevoelig voor deze ziekte. Door middel van vaccinatie kunnen veel problemen worden voorkomen. Om de lammeren te beschermen kunnen de moederdieren gevaccineerd worden. Zo geven ze antistoffen aan de lammeren via de biest. Daarnaast kunnen lammeren ook zelf gevaccineerd worden.

Zomerlongontsteking

Zomerlongontsteking is een verzamelnaam voor een ernstige longontsteking, die door verschillende bacteriën bij lammeren kunnen veroorzaken. Het komt het meeste voor rondom het moment van spenen, maar kan ook al op jongere leeftijd optreden. Er is een combinatievaccin beschikbaar waarbij met één vaccinatie tegen het bloed én zomerlongontsteking gevaccineerd kan worden. Deze kan gebruikt worden bij de moederdieren, om de lammeren via de biest te beschermen. De immuniteit voor zomerlongontsteking via de biest duurt echter maar een paar weken. Daarom is het verstandig om de lammeren hier zelf ook tegen te vaccineren, vanaf 3 weken leeftijd.

Rotkreupel

Rotkreupel is een ontsteking van de huid in de tussenklauwspleet, die wordt veroorzaakt door de bacterie Dichelobacter nodosus. Deze ontsteking is erg pijnlijk, waardoor het dier (ernstig) kreupel gaat lopen. In de aanpak van rotkreupel kan vaccinatie een rol spelen. Door te vaccineren wordt voorkomen dat een groot deel van de dieren besmet raakt en kan zo sneller aan herstel binnen de koppel worden gewerkt. Naast vaccineren moeten dan ook nog andere, preventieve maatregelen genomen worden: alleen vaccineren is vrijwel nooit voldoende om deze lastige aandoening aan te pakken. Voor advies over deze maatregelen kunt u contact opnemen met één van onze dierenartsen.

Q-koorts

Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetti. Deze bacterie kan bij zowel schapen, als geiten voorkomen en kan abortus veroorzaken. Meestal verloopt de infectie echter zonder klachten. Omdat de bacterie ook voor mensen gevaarlijk is, is het wel belangrijk om te vaccineren. In Nederland is deze vaccinatie verplicht voor alle melkschapen- en geitenhouders met meer dan 50 dieren én voor alle publieksbedrijven (onafhankelijk van het aantal dieren). Denk hierbij bijvoorbeeld aan kinderboerderijen, zorgboerderijen, maar ook wanneer er een open dag wordt georganiseerd.

Zere bekjes

Zere bekjes (ecthyma) is een virusaandoening, die met name bij lammeren verschijnselen geeft. Meestal ontstaan de blaasjes rondom de bek, maar dit kan ook op andere plekken voorkomen. Tijdens het drinken kunnen de lammeren het ook aan de uier van de ooi overdragen. Omdat de plekken rondom de bek pijnlijk zijn, zullen de lammeren minder drinken. Bij een milde infectie gaat het vaak binnen enkele weken over. Wanneer er een ernstige infectie in de koppel aanwezig is, kan vaccinatie uitkomst bieden. Dit kan zowel vaccinatie van de ooi zijn, om de lammeren via de biest antistoffen te geven, als vaccinatie van de lammeren zelf. Daarnaast is het belangrijk om hygiënisch te werken bij ecthyma, het is namelijk ook besmettelijk voor de mens (zoönose) en geeft daarbij pijnlijke plekken op de huid.